ZaPROJEKTujcie działania młodzieży w bibliotece

Praca metodą projektu to świetny sposób na działania w bibliotece z młodymi ludżmi. Projekty mogą dotyczyć różnych tematów, np. kulturalnego czy historycznego dziedzictwa miejscowości. Ich uroczysty finał - prezentacja efektów może być ważną częścią lokalnej Nocy Bibliotek - z udziałem lokalnych władz, mediów, kolegów, rodzin, sąsiadów, czyli całej lokalnej społeczności.

Etapy pracy metodą projektu edukacyjnego

Jeśli zespół projektowy właściwie określi i zaplanuje poszczególne etapy realizacji projektu - wybierze nośny i interesujący dla wszystkich członków zespołu temat, starannie przemyśli i opisze działania, właściwie dobierze osoby do ich realizacji i podzieli się rolami, wspólny projekt powinien pójść sprawnie i zakończyć się sukcesem.

1. Przygotowanie

Celem etapu jest zebranie grupy osób chcących zrealizować projekt i stworzenie z niej dobrze współpracującego zespołu projektowego. Opiekunem grupy jest bibliotekarz, który na początku omawia z nią zasady pracy metodą projektu. Zespół wraz z opiekunem wspólnie ustalają zasady współpracy.

To etap, na którym zarówno uczestnicy jak i opiekunowie projektu powinni pozyskać odpowiednią dawkę wiedzy i motywacji, aby wytrwale i z uśmiechem na ustach zaangażować się w realizację projektu.

Oto przykładowe strony pomocne nauczycielom: tutaj i tutaj, i tutaj, i tutaj.

Przykładowe strony, które mogą być pomocne także uczniom: tutaj i tutaj. 

2. Wybór tematu

Warto rozważyć propozycje wszystkich członków zespołu. Jak podjąć decyzję, który temat będzie ostatecznie realizowany?

Decyzję można podjąć na kilka sposobów:

- najlepiej w wyniku zespołowej dyskusji i wspólnego porozumienia

- głosowania (tajnie lub jawnie)

- poprosić o radę opiekuna.

Temat projektu może obejmować materiał wpisany w podstawę programową, ale równie dobrze może wykraczać poza nią. Możliwości jest wiele.

Czynnikiem pomocnym przy wyborze tematu może być skupienie się na zagadnieniu, które będzie bliskie nauczycielowi sprawującemu pieczę nad projektem- inaczej mówiąc- będzie spójne z nauczanym przez niego przedmiotem.  

 Przykłady tematów, których dotychczas podjęli się uczniowie:

Kliknij, babciu!

Nie mów drugiemu, co Tobie niemiłe, czyli STOP WULGARYZMOM

Moje imię to ja

Sekrety nazwisk

Fantasy, zjawisko nie tylko literackie

Miłoszowanie na polanie

Nędza i okolica na weekend

Miłosz odNowa

Zabrzańska Miłoszomania

Oswoić Gombrowicza

Ocalić od zapomnienia 

3. Planowanie działań

To trudny etap. Jego celem jest opracowanie listy zadań do wykonania, zaplanowanie ich w czasie i podzielenie się pracą pomiędzy poszczególnych członków zespołu.

Jak to zrobić?

1. Zadajemy sobie pytanie: Co musi zostać zrobione, aby osiągnąć nasz cel?

2. Dzielimy odpowiedź na bardziej szczegółowe zadania i zadajemy wciąż to samo pytanie.

3. Gdy zadania są już wystarczająco szczegółowe, planujemy ich realizację: szacujemy, ile czasu nam zajmą poszczególne zadania i jakie zasoby będą do tego potrzebne.

Po tym etapie pracy powinniśmy wiedzieć: 

• jakie działania należy podjąć, aby zrealizować zadanie
• ile czasu potrzebne jest na poszczególne działania
• jakie zasoby będą potrzebne do realizacji poszczególnych zadań i całego projektu.

Jak podzielić się poszczególnymi zadaniami i rolami w zespole?

Najlepiej, by uczestnicy sami zgłaszali się do zadań, które chcą wykonać, bo są zgodne z ich zainteresowaniami, talentami, umiejętnościami, ale też - to ważne - zasobami, jakimi dysponują (np. kamera. aparat, odpowiednie programy).

Role może też zasugerować opiekun, co daje szansę na odkrycie nowych talentów wsród członków zespołu.

Na koniec etapu planowania trzeba uporządkować wszystkie dane w formie tabeli, by były czytelne, przejrzyste i łatwo było z nich korzystać, udostepniając je wszystkim członkom zespołu, np. przez dokumenty Google.

W pierwszej kolumnie powinny znaleźć się wszystkie główne działania, czyli zadania.

W drugiej - zasoby, które będą potrzebne do wykonania poszczególnych zadań.

W trzeciej - imiona i nazwiska osób, które będą realizować poszczególne zadania.

W czwartej - czas potrzebny na realizację poszczególnych działań (podajemy daty graniczne oraz termin ukończenia/realizacji; posługujemy się analogicznymi jednostkami, np. dni, tygodnie.

Poza udostępnieniem wszystkim członkom grupy w internecie, warto powiesić wydrukowany harmonogram w miejscu spotkań zespołu projektowego, by zawsze był widoczny.

W trakcie realizacji projektu warto spotykać się regularnie - w ustalonym trybie - na wspólne podsumowanie działań, które już zostały wykonane.

Pokaże to, czy praca idzie zgodnie z planem, a jeśli nie - pozwoli wspólnie zaradzić problemom i wyzwaniom, by nie uniemożliwiły realizacji planu.

4. Działania

Działania mogą być bardzo różnorodne, w zależności od wybranego tematu projektu. Zawsze warto je dokumentować - tekstowo, fotograficznie, filmowo.

Może to być: opracowanie i przeprowadzenie gry terenowej śladami lokalnego bohatera, ale też zdobywanie sojuszników, promocja projektu, opracowywanie relacji z działań.

Oto kilka propozycji, które być może staną się dla Was pomocne w poszukiwaniu najlepszej formy przedstawienia zrealizowanych zadań w projekcie:

• plakat, kolaż, inna forma plastyczna;
• książka, broszura, ulotka, gazetka;
• prezentacja multimedialna;
• strona internetowa;
• model zjawiska, makieta z opisem;
• film, nagranie dźwiękowe;
• debata, dyskusja publiczna;
• piknik naukowy i /lub obywatelski;
• wystaw, festiwal, "targowisko" prac uczniów;
• wspólny raport z badania;
• konferencja naukowa lub prasowa prowadzona przez uczniów;
• przedstawienie teatralne, inscenizacja;
• album ze zdjęciami, wykresami, mapkami;

5. Publiczna prezentacja

Podsumowanie i zaprezentowanie efektów Waszych działań to bardzo ważny element projektu. A poza tym to świetny pomysł na Noc Bibliotek w waszej bibliotece. Może wystawa czy inny pokaz owoców pracy zespolów młodych ludzi stanie się coroczną tradycją tego święta biblioteki?

Prezentacja to świetny moment na udowodnienie włożonego wysiłku, może być ona również doskonałym impulsem dla słuchaczy, którzy być może także pokuszą się o podjęcie się pracy projektowej.

Aby dobrze się do niej przygotować i wiedzieć jakie czynniki są najważniejsze warto zajrzeć tutaj i tutaj.

Polecamy też animowany przewodnik po pracy metodą projektu.

mbj